Tym razem o roli logopedy w żłobku, sposobie prowadzenia zajęć i efektach w tekście napisanym przez logopedę, panią Monikę Czuchraj-Kupisz
Lepiej zapobiegać niż leczyć.
Obecnie kładzie się ogromny nacisk na profilaktykę logopedyczną, gdyż nie tylko zapobiega ona
powstawaniu zaburzeń, ale również umożliwia dziecku optymalny poziom rozwoju mowy dzięki
wczesnej stymulacji i diagnostyce.
Logopeda w żłobku bada stopień rozwoju mowy, rozwoju ruchowego i poznawczego dziecka.
Obserwuje dzieci zarówno podczas swobodnej zabawy, jak i we śnie. Umożliwia to między innymi
ocenę sposobu oddychania, stopnia rozwoju mowy czynnej i biernej oraz zachowań
komunikacyjnych. Specjalista wykorzystuje czas posiłków na obserwację sposobu karmienia dziecka,
jego odruchu połykania. Podczas spotkań indywidualnych z dzieckiem ocenia stan uzębienia, zgryzu,
budowy oraz sprawności narządów artykulacyjnych czy funkcjonowania narządu słuchu. Już na tak
wczesnym etapie możemy wychwycić pewne problemy laryngologiczne, między innymi zaburzenia
słuchu, przerost migdałka podniebiennego (tzw. trzeciego migdałka), skrócenie wędzidełka
podjęzykowego czy niewłaściwe ukształtowanie podniebienia, które mogą być przyczyną
występowania opóźnień w rozwoju mowy czy problemów z artykulacją. Wczesne wykrycie
nieprawidłowości pozwala na szybką reakcję i rozpoczęcie procesu terapeutycznego.
Dzięki współpracy logopedy z wieloma specjalistami, między innymi z pedagogami, psychologiem,
rehabilitantem oraz muzykoterapeutą, możliwe jest zapewnienie dzieciom kompleksowej opieki.
Taka wieloaspektowa obserwacja i diagnoza dzieci pozwala poszerzyć spojrzenie na ich potrzeby i
możliwości oraz ustalić wspólne cele terapeutyczne.1
Uczyć bawiąc.
Pamiętając o tym, że dzieci uczą się przez naśladownictwo i najlepiej przyswajają nowe treści
podczas zabawy, w trakcie naszych profilaktycznych, grupowych zajęć logopedycznych rozwijamy
komunikację językową dzieci, usprawniamy umiejętności wypowiadania się, korygujemy wady
wymowy u dzieci poprzez liczne ćwiczenia artykulacyjne, słuchowe, fonacyjne (inaczej głosowe,
mające na celu wykształcenie u dzieci ustawienia głosu, czyli odpowiedniej wysokości i umiejętności
właściwego stosowania jego natężenia w mowie) i oddechowe, wyrównujemy opóźnienia mowy, oraz
stymulujemy rozwój poznawczo-językowy. Wykonujemy ćwiczenia rozumienia poleceń oraz
Wzmacniamy również procesy związane z pamięcią, uwagą, autokontrolą
słuchową, wzrokiem i ruchem.
A jak to wygląda w praktyce?
Podczas zajęć śpiewamy, tańczymy, pokazujemy, powtarzamy i ćwiczymy nasze języki i buźki.
Puszczamy bańki, dmuchamy na piórka, kuleczki z waty, rozgrywamy mecze małymi piłeczkami – bez
użycia rąk, w ten sposób wykonując porcję ćwiczeń oddechowych. Słuchamy logopedycznych bajek,
wierszyków i historyjek, a w ich trakcie liczymy ząbki, oblizujemy usta, przesyłamy całuski i robimy
baloniki z naszych policzków. Poznajemy też nowe piosenki oraz wykonujemy prace plastyczne.
(…) Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.
Z dziećmi, u których wykryto nieprawidłowości w rozwoju mowy rozpoczynamy pracę indywidualną.
Podczas cotygodniowych spotkań wykonujemy różne ćwiczenia, dostosowując poziom trudności
zadań do ich wieku. Pracujemy w odpowiednio przygotowanej sali, wyposażonej w lustro – niezbędny
element podczas zajęć logopedycznych. Wykorzystujemy różne metody i formy pracy oraz
korzystamy z wielu ciekawych pomocy logopedycznych.
Nieoceniona jest na tym etapie współpraca z rodzicami. To oni jako pierwsi mogą zauważyć pewne
odstępstwa od normy. Są oni również źródłem informacji dotyczących rozwoju dziecka, sposobu jego
komunikowania i funkcjonowania w różnych sytuacjach społecznych. Dodatkowo kontynuują pracę ze
swoją pociechą w domu. Dzięki temu wspólnie dajemy dziecku szansę na szybsze osiągnięcie
pozytywnych efektów.
(…) aby język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa.
Stała praca z logopedą sprawia, że dzieci umiejętnie komunikują się z otoczeniem, sygnalizują swoje
potrzeby, „mają szansę wkroczyć w wiek przedszkolny bez zaburzeń artykulacji, oddychania,
połykania oraz z prawidłowo ukształtowanymi odruchami w obrębie jamy ustnej.”2 A to wszystko
daje im niczym nieskrępowaną możliwość nabywania nowych umiejętności.